Metastatik Meme Kanserinin Sesi
İndiyana Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr Kathy Miller’in, Lizbon, Champalimaud Kanser Merkezi Direktörü Prof. Dr Fatima Cardoso ile ASCO 2016 konferansı sırasında yaptığı röportaj.
Metastatik Meme Kanserli Hastalar İçin Bir Ses
Dr Miller: Birkaç yıl önceye dönüp sizi İleri Evre Meme Kanseri (ABC) sempozyumuna götürmek istiyorum. Dünyanın farklı bölgelerinden pek çok uzman yeterince ilgi görmeyen metastatik meme kanserini konuşmak üzere bir araya geldiniz. ABC grubu nasıl bir araya geldi ve neler yapmayı amaçlıyor?
Dr Cardoso: Herşey 2006’da başladı. O dönem, 2 çok ilginç anket çalışması yayınlandı. Birinin ismi Bridge Survey[2] (Köprü Anketi) ve diğeri Silent Voices,[3] (Suskun Sesler) her iki çalışmada bu gruptaki hastaların hem bilim insanları hem de hasta savunucuları tarafından terk edilmiş hissedildiğini gösteriyordu. İnsanlar PEMPE mesajına odaklanıp, herşey doğru yapılmasına rağmen tüm meme kanseri yaşayanlarının 3 te 1 inin tekrar yaşayıp metastaz ile karşılaştığını unutuyor. Bu 2 çalışma beni çok etkiledi ve birşeyleri değiştirmemiz gerekiyor diye düşündüm.
İlerlemiş Meme Kanseri hakkında konsensüs oluşturma fikri kafamdaydı ama bununla kimse ilgilenmedi. Birkaç büyük meme kanseri topluluğu ve konferansına bu konu ile ilgili yaklaştım ama metastatik meme kanserine odaklanmak veya ilişkilendirilmek istemediler. Sonrasında, ESO (Avrupa Onkoloji Birliği) ile konuştum ve bunun bir eğitim sorunu olduğunu anlattım; hem hastalığın tedavisi hem yönetimi hakkında çok fazla bilgi mevcut ancak tüm onkologlar bu bilgilerden tamamından haberdar değil. Eğer farkında olurlar ve bu kılavuzları tamamen uygularlarsa, inanıyorum ki tüm dünyada ölümlerin üçte birini azaltabileceğiz.
Dünyada herhangi bir tam teşekküllü onkoloji merkezi veya eğitim hastanesindendeki tedavi ile bir klinikteki tedavi aynı değil. ESO ile birlikte bir Çalışma Kolu başlattık. Hemen tüm dünya ülkelerinden katılım sağlamaya çalıştık çünkü her iki çalışmanın sonuçları bize Amerika, Meksika, Avusturalya veya Avrupa kişinin yaşadığı yer ne olursa olsun duyguları ve sorunların benzer olduğunu gösteriyordu. İşte başlama hikayemiz bu—Çalışma Kolu ve hastalığın yönetimi hakkında tartışmarla genel kılavuzlar oluşturmak.[4]
Ve büyüdük. İlk toplatımız, [7. Avrupa Meme Kanseri Konferansı, 2010] Barcelona’daydı,[5] bir cumartesi sabahı ve son oturum. Herkes, "Bize bunu vermişler. Çok dolu olmayacak diye düşünüyordu." Ama tüm salon doldu. Dışarda güneşli bir hava olmasına rağmen salonda 1000 kişiden fazla vardı.
Çalışma Kolundan 2011’de ilk ABC konferansının yapılmasına kadar ilerledik.[6] Bu konferans çok özel çünkü hastalar bizm ortağımız, partnerimiz. Bazı konferanslarda, hastalar partnerimiz deyip onlara ayrı bir program yapıyoruz ve işin içine yeterince girmiyorlar. Burda, onların gerçekten ortağımız olmasını, oturumlarda katılımcı olmasını istedik. En sonunda, hastalığın yönetimi için uluslararası kılavuzları oluşturduk[7]—şu ya da bu ilaç daha iyidir tartışması değil genel olarak hastalık nasıl yönetilebilir ve Amerika, Meksika veya Afrikadaysanız neler yapılabilir.
Kılavuzların Politik Baskı Oluşturması
Dr Miller: Dünyada farklı sağlık sistemleri, farklı ekonomik yönelimler, farklı ilaç onay sistemleri var. Herkesin uygulamaya çalışması gerekli Global kılavuzlar ve standartlar neler?
Dr Cardoso: Ağrı kontrolü ilaçlarına ulaşım konusunda herkes hemfikir sanıyorum ileri evre kanser tedavisinde bu konu öncelikli olmalı. Fakat hala dünyada pek çok bölgede morfine ulaşım yok. Morfin pahalı bir ilaç değil ancak bu konuda tabular var. Örneğin, Hindistan’ın bazı bölgelerinde bir playatif bakım doktoru bir eve elinde morfin torbası ile adım atarsa hapse atılıyor. Çünkü illegal bir ilaç olarak kabul ediliyor.
Dünyada başka bölgelerde basit ağrı ilaçlarına ulaşımda zorluklar var.Bir Afrika ülkesindeki meslektaşıma yardım ediyordum, geçen gün ellerinde morfin kalmadığını söyledi. Böyle durumlarda bu kılavuzları herkesin bu tedaviye ulaşımını sağlayabilmek için politik baskı oluşturmakta kullanabiliriz.
Bir taraftan savaşımız hastaların multi disipliner ekip/konseylerle tedavi edilebilmessi için. Hatırlarsan yıllar önce bir toplantıda evre meme kanserlerinde multi disipliner yaklaşımı konuşulurken, bir cerrah arkadaşımız ‘’Oturup sizin vaka tartışmalarınızı dinlemek için zamanım yok. Ameliyathanede olmam gerekir demişti’’. Başka dallarda da aynı şeyi yaşadık. Ama sonra herkes tedavi kararı verirken multidisipliner yaklaşım ve tartışmanın hastanın sağkalım ornalarını iyileştirdiğini gördü. Çok az kişi bu yaklaşımı metastatic meme kanseri hastaları için uyguluyor.
Tüm dünyada bu kılavuzları anlatıp tanıtırken sorduğum ilk soru, "Metastatik meme kanseri hastalarınızı multi disipliner tartışıyor musunuz?" Şaşıracaksınız ama Amerika, Almanya, Fransa gibi yerlerde bazı büyük merkezlerde bile yapılmıyor. Sadece ereken evre hastaları tartışıyorlar. Nerede olursanız olun mücadele etmel gereken bir konu ve amaç bu.
Bu noktadan sonra, bilgiye odaklandık, hasta ile dürüst olup, tedavide çok nadir amacın tamamen şifa/kür olduğunu bildirmek lazım. Hastaları 2. görüşü 7. 8. Basamak tedavi alırken ve tamamen iyileşeceklerini düşünürken söylüyor.
Bunlar genel öneriler. 100 den fazla öneri var. En başta temel öneriler konusunda rahat ettikten sonra, hastalığın alt tipleri ve mevcut ilaç kullanımı konularını tartışmaya ve değerlendirmeye başladık.
Bakım ve Sağkalımı İyileştirmeye Yönelik İhtiyaç
Dr Miller: Metastatik meme kanseri yönetimide 10 seneyi özetleyen ilk global rapor yakın zamanda yayınlandı, gördüğüm kadarıyla çok aşama kaydetmedik.
Dr Cardoso: Evet, bu rapor bir ESCO, ABC ve Pfizer ortak çalışmasıydı.[1]. Metastatik Meme Kanseri Birliğinin sadece Amerika’ya yönelik hazırladığı bir rapor mevcut.[8] Dünyada global olarak neler oluyor bakmak istedik. 2000’lerdeki ilk anketlerden itibaren Amerika ve dünyada yaklaşım konusunda çok fazla farklılık yok. Tabii ki Amerikada tedaviye erişim bazı ülkelere oranla daha iyi ancak nerde olursanız olun ortak bazı sorunlar devam ediyor.
Kişiler metastatik meme kanseri ve erken evre meme kanseri arasındaki farkı bilmiyor. Bu hastalığın öldürücü olduğunu bilmiyor. Raporun en şaşırtıcı ve acı sonuçları,10 yıllık zaman diliminde medyan sağkalım oranlarında veya 5 yıl yaşayan hastaların yüzdesinde hemen hemen değişim olmamış olması. —belki genel olarak 2 veya 3 ay artmış sağ kalım ve 22%-25% 5 yıllık oran.
Ankette beni diğer etkileyen konu toplumun metastatik meme kanseri hakkındaki bilgi ve algısı.[9] Taramalarını ihmal etmez, spor yapar ve doğru yerlerse meme kanserinin asla öldürmeyeceğini düşünüyorlar. Amerika, Fransa, Almanya ve doğu ülkelerinde de 4-5 kişiden biri hastalığı doktoru dışında kimseyle konuşmaması gerektiğini düşünüyor. Özellikle ölüm hakkında tabular çok güçlü.
Bir diğer konu yaşam kalitesini artırmak için araçlara ihtiyaça olması. Rapora göre 10 senede bu konuda çok değişim olmadı, kanımca yaşam kalitesine yönelik daha fazla destek bakım, ilaç, palyatif bakım hizmet imkanları var ve yaşam kalitesini ölçümleyecek araçlar var elimizde. Bu alanda da atağa geçmemiz lazım.
Dr Miller: 4. ABC konferansı önümüzdeki yıl yapılacak ve bu alanda araştırmalar yavaşta olsa arıyor. Bu konuda neler söyleyeceksiniz?
Dr Cardoso: İki noktada değişim yaratabiliriz. HER2 Pozitif alt grupta pek çok gelişme yaşandı. Umuyorum, luminal tipler ve ER Pozitif alt tipinde de aynı eşikteyiz. Bu alanda yeni ilaçlarla, bir adım daha atıp yaşam oranlarında önemli değişimler sağlayabileceğiz. Bu yıl, aynı gelişmeleri üçlü negatif alanında görmedim ve bu alanda çalışmaya devam etmeliyiz.
